Curatele
Wat is Curatele?
In bepaalde gevallen kan iemand zijn eigen belangen niet meer goed waarnemen. Dit kan verschillende redenen hebben, waaronder bijvoorbeeld het hebben van een geestelijke stoornis. In die gevallen kan het mogelijk zijn om iemand onder curatele te stellen.
Curatele wordt uitgesproken door de rechter op verzoek van de echtgenoot, geregistreerde partner of levensgezel van de betrokken persoon. Ook zijn bloedverwanten in de rechte lijn en in de zijlijn tot de vierde graad, zijn voogd of het Openbaar Ministerie kunnen een verzoek tot curatele instellen. Ten slotte kan de betrokken persoon dit zelf verzoeken.
De rechter wil uiteraard een goede reden hebben om iemand onder curatele te stellen. Doordat curatele een ingrijpende juridische maatregel is in het leven van iemand, zal dit niet lichtvaardig worden opgelegd.
Wanneer is curatele mogelijk?
Er zijn drie gronden waarop de rechter iemand onder curatele kan stellen.
Allereerst kan iemand onder curatele gesteld worden wanneer hij een geestelijke stoornis heeft waardoor hij niet in staat is (of het moeilijk is voor hem) om zijn belangen behoorlijk waar te nemen. Ook voor iemand die elke keer slechts tijdelijk niet in staat is om zijn belangen behoorlijk waar te nemen kan dit worden verzocht. Deze grond voor curatele komt in de praktijk het meest voor.
Ten tweede kan iemand onder curatele gesteld worden wegens verkwisting. Dit komt niet veel voor, aangezien verkwisting voor iedereen een andere invulling heeft. Wat voor de ene persoon een comfortabele en prettige manier van leven is, kan een ander zien als verkwisting. De rechter zal uiteindelijk moeten uitmaken of er daadwerkelijk objectief sprake is van verkwisting.
Ten slotte is curatele mogelijk wegens gewoonte van drankmisbruik waardoor de betrokkene zijn belangen niet behoorlijk waarneemt, in het openbaar herhaaldelijk aanstoot geeft of zijn eigen veiligheid of die van anderen in gevaar brengt. Ook deze grond voor curatele is minder gebruikelijk dan de ‘geestelijke stoornis’.
Wat is de taak van de Curator?
Wanneer de curatele is uitgesproken, verliest de onder curatele gestelde een aantal belangrijke bevoegdheden. De curator neemt (de meeste) van deze bevoegdheden over voor de onder curatele gestelde. Dit doet hij uiteraard met het belang van de onder curatele gestelde in zijn achterhoofd.
De rechtshandelingen betreffende de verzorging, verpleging, behandeling en begeleiding neemt de curator over van de onder curatele gestelde, maar hij betrekt de onder curatele gestelde wel zoveel mogelijk bij de beslissingen hierover. Verder is de curator bevoegd om de onder curatele gestelde te vertegenwoordigen in burgerlijke handelingen. Hij moet een goed bewind voeren over het vermogen van de onder curatele gestelde. Doet hij dat niet, dan kan hij daarvoor aansprakelijk zijn.
Het einde van curatele
De curatele duurt uiteraard niet oneindig lang. Het eindigt, wanneer de rechter besluit dat de noodzaak voor curatele niet meer aanwezig is of wanneer er bewind of mentorschap wordt ingesteld (deze komen dan in de plaats van de curatele).